الف) نظریه تثلیث:
فرشته از آسمان به مریم، مادر عیسی كه در عقد یوسف بود پیام داد: «روح القدس بر تو نازل خواهد شد و قدرت خدا بر تو سایه خواهد افكند؛ از این رو آن نوزاد مقدس بوده و فرزند خدا خوانده خواهد شد»(۳) «و آن گاه مریم قبل از ازدواج با یوسف بوسیله روح القدس آبستن شد»(۴) و «زمانی كه عیسی مسیح تقریبا سی ساله شد به دست یحیای تعمیددهنده، غسل تعمید یافت»(۵) و «در همان لحظه كه عیسی از آب بیرون می آمد، آسمان باز شد و یحیا، روح خدا را دید كه به شكل كبوتری پایین آمده و بر عیسی قرار گرفت. آن گاه ندایی از آسمان در رسید: كه این است پسر حبیب من، كه از او خشنودم»(۶)
«آن گاه روح خدا، عیسی را به بیابان برد تا در آنجا شیطان او را وسوسه و آزمایش كند و عیسی در آن زمان برای مدت چهل شبانه روز روزه گرفت؛ سپس در آخر بسیار گرسنه شد؛ در این حال شیطان به سراغ او آمد و او را وسوسه كرد....سپس شیطان او را به قله كوه بسیار بلندی برد و تمام ممالك جهان و شكوه و جلال آنها را به او نشان داد و گفت: اگر زانو بزنی و مرا سجده كنی، همه اینها را به تو می بخشم. عیسی به او گفت: دور شو ای شیطان، زیرا مكتوب است كه خداوندِ خدای خود را سجده كن و فقط او را عبادت نما. آن گاه ابلیس او را رها كرد و اینك فرشتگان آمده، او را پرستاری می نمودند.»(۷)
به این صورت مسیحیت معتقد شد كه خدا یكی است و در عین یكی بودن از سه چیز تشكیل شده است: به نامهای پدر، پسر و روح القدس.(۸)
یعنی خدای واحد، خود را در سه شخصیت ـ پدر، پسر و روح القدس ـ آشكار كرد.(۹)
پس در نگاه مسیحیت، حضرت عیسی مسیح، از نسل داوود است از جهت جسد و بدن؛ آن گاه نیروی روح القدس در وی حلول كرد و او را فرزند خدا واله متجسد نمود.(۱۰)
جان هیك، متكلم نامدار مسیحی می نویسد:
«در مسیحیت، خدا به عنوان خدا و پدر و سرور ما عیسی مسیح شناخته شده است و به عنوان وجودی تعریف گردیده است كه تعالیم عیسی در باب اوست. وجودی كه عیسی در ارتباط با او زیست كرد و پیروان و شاگردانش را به داشتن رابطه با او آشنا كرد موجودی كه عشق و محبتش نسبت به ما، در كره خاكی در حیات عیسی تجسم یافته است، خلاصه آن كه خداوند، آفریننده متعالی است كه به اعتقاد مسیحیان خود را در عیسی مسیح آشكار گردانیده است»(۱۱)
ب) رابطه پدر، پسر و روح القدس
نكته ای دیگر كه در بحث تثلیث مطرح است، كیفیت ارتباط این سه چیز است. این كه با وجود یكی بودن آیا هر یك وجود مستقلی از دیگری دارند و یا این كه مجموعه این سه، یك امر واحد را تشكیل می دهند؛ و یا سه چیز جلوه ای از یك امر هستند؟ آنچه از عهد جدید بر می آید این است كه خدای پدر(۱۲) در آسمان است و خدای پسر در زمین(۱۳) و روح القدس به عنوان نیروی فعال(۱۴) و به عنوان مخترع و مبدع حیات(۱۵) رابط بین این دو است. ضمن آن كه خدای پدر، بزرگتر از پسر بوده(۱۶) و عیسی مسیح پسر و نخستین مخلوق او است،(۱۷) با این حال، عیسی مسیح صورت خدای نادیده است، نخست زاده تمام آفریدگان؛ زیرا در او همه چیز آفریده شده است.(۱۸)
بنابراین، هر كدام ضمن آن كه دارای وجود مستقل هستند با هم ارتباط تنگاتنگی دارند؛ به گونه ای كه عیسی مسیح خداست و روح القدس، تنها واسطه بین آنهاست.
مرحوم علامه طباطبایی رحمه الله در تفسیر شریف المیزان، با توجه به اصحاح اول و هشتم و چهاردهم انجیل یوحنا و اصحاح دوازدهم از انجیل مرقس، رابطه بین سه اقنوم را چنین بیان می كند:
«محصل كلامشان در این باب ـ اگر چه به یك جمع بندی معقول نمی توان دست یافت ـ چنین است: ذات، جوهر واحدیست كه دارای سه اقنوم است و مراد از اقنوم صفتی است كه ظهور شی و تجلی آن را نشان می دهد بدون آن كه صفت غیر از موصوف باشد و اقانیم ثلاثه عبارتند از: اقنوم وجود و اقنوم علم كه كلمه است و اقنوم حیات كه روح است. ابن كه كلمه است و اقنوم علم، از نزد پدر كه اقنوم وجود است نازل شده به همراه روح القدس كه اقنوم حیات است كه اشیا بوسیله آن موجود می شوند.»(۱۹)
ج) سرّ حلول خدا در مسیح
نكته سوم در مسأله تثلیث، علت حلول خداوند در عیسی است؛ كه چرا چنین امری تحقق یافته است؟ مسیحیت معتقد است با توجه به گناهی كه حضرت آدم مرتكب شد تمام بشر آلوده به گناه شدند یعنی: این گناه آنقدر شدید بود كه تمام نسل بشر را آلوده كرد و برای نجات بشر از این گناه چاره ای نبود جز آن كه خدا، خود به صورت انسان در آید تا بدین وسیله توسط مردم كشته شود و به همین دلیل روح القدس، به صورت كبوتر بر عسیی مسیح نازل شد و در وی حلول كرد؛ عیسی توسط مردم كشته شد و برای همین ـ با «فدا» شدن عیسی مسیح ـ تمام مردم از گناه نجات پیدا كردند، مشروط بر آن كه به عیسی مسیح ایمان بیاورند. بنابراین مهمترین عامل تثلیث را در مسأله فدا می توان جستجو نمود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر